Erfenis verdelen met ruzie

Het is belangrijk om te weten wat jouw rechten zijn in geval van onenigheid over de erfenis. Hoe kan ze worden verdeeld? Kan je een testament betwisten? Kortom, wat moet je doen wanneer je een erfenis moet verdelen met ruzie?

In deze blogpost omschrijven we enkele vaak voorkomende onenigheden over de erfenis en geven we beknopt weer hoe het Belgisch erfrecht in elkaar zit.

Onenigheid tussen de erfgenamen over de erfenis

Onenigheid over een erfenis ontstaat wanneer de erfgenamen het niet eens zijn over de verdeling van de nalatenschap. Dit kan verschillende oorzaken hebben maar we sommen de vaakst voorkomende voor je op:

1. Onduidelijke of ontbrekende testamenten

Een veelvoorkomende oorzaak van onenigheid is het ontbreken van een testament of een testament dat onduidelijk is opgesteld. Dit kan leiden tot interpretatieverschillen of discussies over de verdeling van bezittingen.

2. Ongelijke verdeling van bezittingen

Als één erfgenaam aanzienlijk meer krijgt dan de anderen, kan dit leiden tot jaloezie en spanningen. Dit is vooral problematisch wanneer emotionele waarden van objecten worden meegewogen.

3. Zakelijke geschillen binnen de familie

Bij familiebedrijven kan een erfenis leiden tot conflicten over eigenaarschap en zeggenschap, vooral als er geen duidelijke afspraken zijn gemaakt over de opvolging.

4. Betwisting van schenkingen bij leven

Schenkingen die de erflater tijdens zijn leven heeft gedaan, kunnen door andere erfgenamen worden aangevochten als zij vermoeden dat deze onrechtvaardig waren.

Welke stappen kunt u ondernemen bij onenigheid?

1. Overleg tussen erfgenamenDe eerste stap is het organiseren van een gesprek tussen alle betrokken erfgenamen. Open communicatie kan vaak misverstanden voorkomen en leiden tot een gezamenlijke oplossing.

2. Bemiddeling inschakelen

Een neutrale, erkende bemiddelaar kan helpen om conflicten op te lossen zonder juridische stappen te ondernemen. Dit bespaart niet alleen tijd, maar ook kosten. De bemiddelaar probeert de dialoog tussen de erfgenamen te herstellen door te luisteren en een respectvolle communicatie te bevorderen.

Indien bemiddeling geen optie is, dan kan je een beroep doen op een advocaat om te onderhandelen.

3. Juridisch advies inwinnen

Als bemiddeling niet werkt, is het raadzaam om juridisch advies in te winnen. Een advocaat kan u helpen om uw rechten te begrijpen en een strategie te bepalen.

4. Rechterlijke tussenkomst

Wanneer overleg en bemiddeling geen oplossing bieden, kan de zaak aan de rechtbank worden voorgelegd. De rechter beslist dan over de verdeling van de erfenis.

Wat zijn jouw rechten als erfgenaam?

Als erfgenaam heb je recht op een deel van de nalatenschap. Dit deel wordt bepaald door de wet, tenzij er een testament is waarin andere afspraken zijn gemaakt.

1. Wettelijke erfopvolging

Wanneer er geen testament is, bepaalt de wet hoe de nalatenschap wordt verdeeld. Dit gebeurt volgens de wettelijke erfopvolging, waarbij echtgenoten, kinderen, ouders en broers/zussen in volgorde worden betrokken.

2. Reservatair erfdeel

Bepaalde erfgenamen, zoals kinderen en de echtgenoot, hebben recht op een minimaal deel van de nalatenschap. Dit is het zogenaamde reservataire erfdeel, dat zelfs door een testament niet volledig kan worden uitgesloten.

3. Inbreng en inkorting

Schenkingen tijdens het leven van de erflater worden vaak betrokken bij de verdeling van de nalatenschap. Als een schenking als oneerlijk wordt ervaren, kan inkorting worden geëist.

Het is belangrijk om te weten welke regels van toepassing zijn op de erfenis, zodat je weet waar je recht op hebt.  Schakel hiervoor een bemiddelaar of advocaat in, of probeer om tot een oplossing te komen in onderling overleg.

Betwisting erfenis familierechtbank 

Slagen jullie er niet in om tot een oplossing te komen? Dan kan je een procedure starten bij de rechtbank.

We halen hieronder enkele procedures aan, die kunnen dienen als voorbeeld:

1. Eigenhandig testament aanvechten of betwisten 

Het eigenhandig testament kan onuitvoerbaar of nietig verklaard worden door de rechtbank wanneer een geldigheidsvereiste niet werd nageleefd.

Eeen eigenhandig testament moet voldoen aan deze 3 voorwaarden:

1. Het testament moet volledig eigenhandig door de erflater (overledene) geschreven zijn. 
2. De vermelding van de identiteit van de erflater en datum zijn noodzakelijk. 
3. De handtekening van de erflater is essentieel. 

Ontstaat er discussie over de vraag of de erflater het testament wel degelijk zelf schreef?
Dan is het aan de begunstigde in het testament om te bewijzen dat het testament wel degelijk geldig is. Dat kan bijvoorbeeld door een schriftonderzoek op te starten. 

Wens je de geldigheid van een eigenhandig testament te betwisten?
Dan kijken we eerst of er voor deze procedure een kans op slagen is en kunnen we in positief geval de rechtbank vatten. 

2. Betwisting gezondheid van geest 

De erfgenaam die inroept dat de erflater op het moment van het opstellen van zijn of haar testament niet meer gezond van geest was, moet dat bewijzen. Dat kan met alle middelen van recht, zelfs met getuigen en vermoedens. 

Hoe kan je dit als erflater voorkomen?
In geval van twijfel kan de erflater bij zijn of haar testament een doktersattest voegen op datum van opmaak testament. 

Ben je van oordeel dat de erflater niet meer gezond van geest was op het ogenblik van het opstellen van het testament dan kunnen we in dat geval de rechtbank vatten. De rechtbank zal eventueel een deskundige arts aanstellen om dit te onderzoeken door o.a. het medisch dossier te bekijken.  

3. Onverdeeldheid over erfenis

Bijvoorbeeld: Samen met drie andere erfgenamen, erf je de woning van jouw moeder. Eén erfgenaam wenst het huis niet te verkopen. Wat nu?

In ons Belgisch recht kan niemand gedwongen worden om in onverdeeldheid te blijven. Met andere woorden, iedere erfgenaam kan de vereffening-verdeling van de nalatenschap eisen. De rechtbank zal een vonnis uitspreken waarbij enerzijds de verdeling wordt bevolen, en anderzijds een notaris wordt aangesteld om de verdeling te doen. 

Wens je uit onverdeeldheid te treden na een erfenis?
Dan staan wij jou graag bij met juridisch advies én als aanspreekpunt voor de rechtbank die een onpartijdige notaris kiest voor de verdeling van de nalatenschap. 

Juridisch advies vereffening-verdeling

Bij conflicten over een erfenis staat u er niet alleen voor. Wij bieden juridische begeleiding om geschillen efficiënt en rechtvaardig op te lossen. Onze ervaren advocaten helpen u bij:

• Het analyseren van testamenten en wettelijke rechten
• Onderhandelingen en bemiddeling
• Vertegenwoordiging bij de rechtbank

Neem vandaag nog contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek. Samen zorgen we ervoor dat uw rechten worden beschermd en een passende oplossing wordt gevonden.

Contacteer Stijn Braeye voor juridisch advies

Meer weten?

Het verdelen van een erfenis is complexe materie waar verschillende aspecten een rol kunnen spelen. Zo is het belangrijk te weten wie de wettelijke erfgenamen zijn bij overlijden, maar ook hoe je kan vaststellen of jouw rechtmatige deel van de erfenis behouden blijft of je recht hebt op inkorting van de erfenis.